Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Arbutus unedo & Iris foetidissima

fotò
fotò
Arbous

Arbutus unedo

Ericaceae

Àutri noum : Darbous, Faus-fraguié.

Nom en français : Arbousier.

Descripcioun :
Aubret, de cop que i'a aubre, bèn couneigu pèr si fru rouge que dounon d'èr à de frago. Li flour, coume de campaneto, soun blanco. Li fueio soun dentado e un pau duro. Se s'atrobo dins lou relarg de l'éuse amo mies li terraire safrous.

Usanço :
Lis arbousso soun manjadisso coume acò, mai vau mies li adouba cuecho en counfituro, dins li pastissarié vo en aigardènt. Se n'en prenès pas trop soun peréu vertuouso contro la cagagno (e li fueio tambèn). La rusco, roujo, e la racino soun bono contro l'ipertesuro que fan pissa.

Port : Aubret
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna

Gènre : Arbutus
Famiho : Ericaceae


Ordre : Ericales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printems Autouno - Ivèr

Sòu : Si
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Terraire safrous
Estànci : Pancaro entresigna
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Arbutus unedo L., 1753

fotò
fotò
Coutello(-pudènto)

Iris foetidissima

Iridaceae

Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.

Descripcioun :
Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.

Usanço :
La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.

Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae


Ordre : Aspargales

Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet

Liò : Bos fres - Ribiero - Baragno - Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
C
CC
R
R
R
ges
ges
ges

Arbutus unedo & Iris foetidissima

Coumpara Arbous emé uno autro planto

fotò

Coumpara Coutello(-pudènto) emé uno autro planto

fotò